سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

ردؚ خون ؚ سرخ در دامان سبز جنگل

جنگلبان جواد غلامی چند روز پیش از آنکه به ضرب گلوله يکی از متصرفان اراضی ملی جان ببازد رتبه اول کنکور سراسری رشته منابع طبیعی را کسب کرده بود.

تنهـا یـک سـال از ازدواج غلامـی فرمانـده یـگان حفاظــت منابــع طبیعــی و آبخیــزداری چنــاران خراســان رضــوی می گــذرد. او بیســت و دومیــن جنگلبانـی اسـت کـه بـه جـرم حفاظـت از جنـگل و منابــع طبیعــی جانــش را می بــازد. از میــان ایــن ۲۲ نفـر تنهـا پرونـده ۲نفـر از جانباختـگان جنـگل از ســوی بنیــاد شــهید پذیرفتــه شــده اســت. شلیک از پشت به جنگلبان جــواد غلامــی و همکارانــش پیــش از آنکــه بــه روســتای میریــژگان چنــاران برونــد تــا ۲۲۰۰ متــر اراضــی ملــی تصــرف شــده را بــه حکــم قانــون رفــع تصــرف کننــد، بــه گفتــه محســن فنــودی مدیــرکل منابــع طبیعــی و آبخیــزداری خراســان رضــوی بــا متخلــف تمــاس می گیرنــد و او اعــلام می کنــد کــه آمــاده پذیــرش اجــرای قانــون اســت. رفـع تصرف هـا همیشـه بـا حضـور نیـروی انتظامـی انجــام می گیــرد. جنگلبان هــا هرگــز بــا خــود اســلحه حمــل نمی کنند.

محســن فنــودی می گویــد کـه فرمانـده نیـروی انتظامـی در زمـان اجـرای حکم در شهرسـتان بـود. فرمانـده بـه همـکاران او در منابع طبیعـی می گویـد کـه بـرای اجـرای حکـم برونـد و نیــروی انتظامــی هــم خــود را بــه آنهــا می رســاند. جــواد غلامــی و همکارانــش چنــد اصلــه درخــت از درختـان میـوه کاشـته شـده در اراضـی ملـی را قطع می کننــد کــه فــرد متخلــف از چشم شــان ناپدیــد می شـود و بـا اسـلحه شـکاری برمی گـردد سـپس از پشــت بــه جنگلبــان غلامــی شــلیک می کنــد. جــواد غلامــی در دم جــان می بــازد و نیــروی انتظامـی وقتـی بـه منطقـه می رسـد کـه کاری جـز دســتگیری ضــارب از دســت ایــن نیــرو برنمی آیــد.

فنــودی می گویــد: جــواد غالمــی، نیــروی پیمانــی اداره بـود. بـرای مراتـع و منابـع طبیعـی ایده داشـت. در بهتریــن دانشــگاه های ایــران منابــع طبیعــی خوانـده بـود. بـرای همیـن او را بـه فرماندهـی یـگان حفاظـت انتخـاب کردیـم. جــواد غلامــی ۳۳ ســال داشــت و کارشناســی و کارشناسـی ارشـد خـود را در رشـته منابـع طبیعـی در دانشــگاه های فردوســی و مشــهد بــه پایــان رسـانده بـود. او اولیـن شـهید منابع طبیعی خراسـان رضـوی اسـت و بـه گفته فنـودی بـرای نخسـتین بار اسـت کـه روی جنگلبـان اسـتان سـلاح گرم کشـیده می شــود. پیــش از ایــن البتــه جنگلبانانــی در ایــن اسـتان بـا سـلاح سـرد زخمـی شـده بودنـد. ســال ۹۸ بــود کــه بالاخــره جنگلبان هــا و محیطبان هــا بعــد از چهــار دهــه ضابــط قضایــی شــدند. رســیدن بــه ایــن نقطــه تــا آن روز هــم هزینــه گزافــی داشــت؛ هزینــه گــزاف جانــی.

 تــا محیطبان هــا از مناطــق چهارگانــه بــه بهارســتان برسـند و جنگلبان هـا شـاهد رأی قاطـع مجلسـی ها بــه لایحــه حمایــت از محیطبانــان و جنگلبانــان باشــند، محیط زیســت ایــران ۱۴۰ محیطبانــش را از دســت داده بــود. ۲۱ جنگلبـان هـم جـان خـود را فـدای حفاظـت از جنگل هــای هیرکانــی، خــزری و زاگرســی کــرده بودنـد. ضابـط قضایـی شـدن امـا پایـان ایـن تلخـی بی پایــان نبــود. از ســال ۹۸ تــا ۱۴۰۱ تعــداد محیطبان هـای شـهید بـه بیـش از ۱۵۶ نفـر رسـید. ضابــط قضایــی شــدند امــا ســپری بیــن عاشــق منابـع طبیعـی و محیط زیسـت و گلوله هـای سـربی متصرفــان و قاچاقچیــان ایجــاد نشــد. سرگردانی خانواده ها شــهادت جنگلبان هــا و محیطبان هــا آغــاز دادخواهـی خانواده هاسـت. براسـاس قوانیـن مصـوب بهارسـتان قـرار بـود پـس از ایـن لایحـه بـا آنهـا مثل سـایر نیروهـای نظامـی و انتظامـی برخـورد شـود اما پرونـده شـهادت آنهـا در راهروهـای بنیـاد شـهید بـه فرجــام نرســیده اســت. آن روز کــه جنگلبان هــا و محیطبان هـا ضابـط قضایـی شـدند چنـد نفـر از آنها گفتنـد کـه در ایـن لایحه قانونـی وضعیت معیشـت آنهــا در نظرگرفتــه نشــده و همچنــان بــا کم تریــن رقـم حقوقـی و جـان برکـف بـا شـکارچیان غیرمجاز، قاچاقچیـان چـوب و متصرفـان اراضـی ملـی روبـه رو می شــوند. از نــگاه آنهــا حــق تیــر اصــل ماجــرا نیســت آنهــا به دنبــال اعمــال ضریــب حــق شــغل هســتند.

جمشــید محبت خانــی، فرمانــده یــگان حفاظـت محیط زیسـت کشـور پیـش از ایـن گفتـه بــود: براســاس ایــن مــاده، حمایــت بیمــه ای و قضایـی شـامل حـال نیـروی انتظامـی بـه کارکنـان ســایر یگان هــای دســتگاه های اجرایــی از جملــه محیطبانـان و جنگلبانـان تعمیـم داده شـده و بدیـن ترتیـب خـلأ موجـود در ایـن حـوزه از بیـن مـی رود. شـهادت پـی در پـی محیطبان هـا و جنگلبان هـا نشــان داد ضابــط قضایــی شــدن نــه پیــش از جــان باختــن و نــه پــس از جــان باختن هــا بــه دردشــان نمی خـورد. ایـن قانـون در حالـی بـه کار جنگلبان هـا و محیطبان هــا نمی آیــد کــه قــرار بــود همیــاران محیط زیســت و منابــع طبیعــی را هــم در زمــان حادثـه زیـر چتـر حمایـت خـود ببـرد. البتـه همـان روز کـه الیحـه حمایـت از جنگلبان هـا و محیطبان هـا تصویــب شــد هــم بســیاری اعتقــاد داشــتند ایــن لایحــه نمی توانــد از جــان آنهــا دفــاع کنــد. آنهــا فرهنگســازی را مؤثرتــر از ایــن لایحــه دانســتند. اداره کل منابــع طبیعــی و آبخیــزداری خراسـان هنـوز نمی دانـد اسـلحه شـکاری کـه قلـب جــواد غالمــی را از پشــت نشــانه رفتــه مجــوز دارد یــا نــه امــا ایــن ســؤال هــم بی پاســخ مانــده اســت ایـن همـه اسـلحه شـکاری مجـوزدار دسـت متخلـف و قانون گریــز چــه می کنــد؟