راز جنگلهای دریایی حَرّا در جزیره قشم
سواحل شمالی جزیره قشم، در منطقه لافت،طبل، گورزین و دهخدا دارای حدود ۱۲ هزار هکتار جنگل دریایی حَرّا است که این جنگل ها علاوه بر حفاظت از سواحل، به نوبه خود یکی از جاذبه های شگفت انگیز گردشگری جزیره را تشکیل می دهند، این درختان در هر ساحلی که بوده اند زندگی انسان ها و موجودات زنده را نجات داده اند.
راز جنگلهای دریایی حَرّا در جزیره قشم روزنامه اقتصاد سرآمد 16 آذرماه
سواحل شمالی جزیره قشم، در منطقه لافت،طبل، گورزین و دهخدا دارای حدود ۱۲ هزار هکتار جنگل دریایی حَرّا است که این جنگل ها علاوه بر حفاظت از سواحل، به نوبه خود یکی از جاذبه های شگفت انگیز گردشگری جزیره را تشکیل می دهند، این درختان در هر ساحلی که بوده اند زندگی انسان ها و موجودات زنده را نجات داده اند.
به گزارش اقتصادسرآمد، جزیره دلفینی شکل قشم که در امتداد ساحل از شرق به غرب کشیده شده، تنگه هرمز را به ۲ بخش شمالی باریک و کم عمق و بخش جنوبی عمیق و نسبتا پهن، تقسیم کرده است.
رودخانه های موجود در این مسیر از جمله رودخانه های شور، شیرین، مهران، کل و میناب سالیانه سیلاب های فراوانی را به تنگه هرمز می ریزند که گل و لای همراه آن، سبب ایجاد جزایر متعدد کوچک و بزرگ رسوبی می شوند که سطح همه آنها را جنگل های همیشه سبز حرا، می پوشاند.
زیستگاه های گوناگون موجود در جزیره قشم، بر اثر احاطه اطراف این جزیره توسط ساحل بسیار متنوع دریا با عمق متفاوت که مسیر حرکت گردش آب و وارد شدن آب رودخانه ها است، پدید می آید.
در حاشیه بخش اعظمی از سواحل جزیره قشم که بزرگترین وسعت زمینی را در خلیج فارس به خود اختصاص داده جنگل زیبا و منحصر به فرد دریایی حرا قرار دارد که از جاذبه های بی نظیری برخوردار است.
درخت های این بوستان ملی دریایی که تحت حفاظت و مراقبت های سازمان منطقه ای محیط زیست قرار دارند از نوع و نژادی خاص و کمیاب هستند که فقدان و نابودی آنها برای محیط زیست جهانی ضایعه ای جبران ناپذیر به دنبال خواهد داشت.
به گفته کارشناسان درخت های این جنگل اعجاب انگیز ار نوع خاص مانگرو است که قابلیت زیست در آب های شور حتی در حالت غرقابی را دارد.
نجات زندگی موجودات زنده راز جنگل های دریایی حَرّا در قشم
این عده می افزایند بافت ساقه و تنه و توانایی ریشه این درختان سحر آمیز به گونه ای است که آب شور دریا را ابتدا تصفیه و مواد مورد نیاز آن را جذب و مابقی را دفع می کنند.
مانگرو دارای ریشه های هوازی است که با اتصال به سطح کف دریا درخت تازه و نو رسته ای می شود که خود این تکثیر بقای جنگل های حرای ایران را که به صورت بوستان ملی است تضمین می کند.
از گیاه حرا علوفه خشک چهار پایان تهیه می شود. بافت ساقه، تنه و ریشه این درخت آب شور دریا را تصفیه و مواد مورد نیاز آن را جذب و بقیه مواد را دفع میکند.پوست حرا بر باکتری باسیل هانزن که عامل جذام است اثر مثبت دارد. شیره درون آوندها نیز بر بیماری خشکی پوست تاثیرات چشمگیری دارد.
در صنعت نیز از تانن موجود در حرا، برای تولید جوهر مازو استفاده می شود. همچنین برای تهیه چسب تخته و خمیر چوب این گیاه مورد استفاده است.از سوی دیگر جنگل های حرا سالیانه حدود ۶ تا هشت تُن کربن را در یک هکتار از خاک ذخیره می کنند. جلوگیری از فرسایش سواحل، پشتیبانی چرخه مواد مغذی موجود در آب، زیستگاه بسیار مناسب برای رشد گیاهان و جانوران، تولید اکسیژن به علت فتوسنتز، تهیه مواد اولیه رزین و تانن از فواید جنگل های دریایی حرا است.
همچنین وابستگی گونه هایی از ماهیان و میگوها در دوره ای از زندگی خود به این درختان، استفاده از ژن های این درختان در زیست فناوری به عنوان منابع ژنتیکی، خواص طبی، کاربرد آنها در ترکیبات دارویی، زیبایی و چشم انداز طبیعی و جذب توریست؛ از دیگر فواید جنگل های حرا است. این درختان حتی در برخی کشورها برای جوامع محلی ارزش معنوی دارد.
این جنگل اعجاب انگیز دریایی پناهگاه بسیار مناسبی نیز برای پرندگان دریایی منطقه است که در انتهای شاخسار های مانگرو ماوا گزیده، تخم گذاری و تولید مثل می کنند.
حرا، سدی محکم در حفاظت سواحل از گزند سیلاب ها و سونامی است، این درخت مقاوم و ارزشمند، باعث حفظ حیات و عدم فرسایش زمین در سواحل می شود که موقعیت ویژه جغرافیایی جزیره قشم و تاریخچه آن باعث شکل گیری تنوع زیستی منحصر به فرد در این جزیره و سواحل آن شده است.
این جزیره با وسعت زیاد نسبت به سایر جزایر خلیج فارس در مرز ۲ اکوسیستم دریایی کاملا متفاوت یعنی خلیج فارس و دریای عمان قرار دارد. شرایط زیستگاهی از جمله شوری، دما، اکسیژن و نظایر آن در این ۲ اکوسیستم آبی یکسان نیست و این عوامل باعث شده به رغم اینکه این ۲ آبراه از طریق تنگه هرمز به هم متصل هستند به لحاظ تنوع زیستی بسیار متفاوت باشند.جزیره قشم در مرز این ۲ اکوسیستم اهمیت محیط زیستی ویژه ای پیدا کرده است. یکی از مواردی که باعث غنای زیستی و تنوع زیستی بالا می شود، تنوع زیستگاهی است.
نجات زندگی موجودات زنده راز جنگل های دریایی حَرّا در قشم
وجود زیستگاه های مختلف در این جزیره به خصوص زیستگاه های ساحلی از ویژگی های منحصر به فرد این جزیره است. به طور مثال انواع بستر های ساحلی همانند بستر های صخره ای، مرجانی، سواحل گِلی، سواحل ماسه ای، جنگل های مانگرو و که در سرتاسر خلیج فارس مشاهده می شوند، به صورت یکجا در جزیره قشم وجود دارند.
با داشتن این تنوع زیستگاهی، ما شاهد تنوع زیستی بالا در سواحل جزیره قشم هستیم. سه اکوسیستم حیاتی شامل بستر های مرجانی، جنگل های حرا و جنگل های بارانی به لحاظ تنوع زیستی از بیش ترین تنوع جانوری و گیاهی برخوردارند در قشم و آب های پیرامونی آن ۲ اکوسیستم اول و دوم وجود دارند.
وسعت جنگل های حرا در قشم بیش از ۲۰۰ هزار هکتار است. وسعت جزایر مرجانی در آب های پیرامون قشم به طور دقیق مشخص نشده ولی بر اساس بر آوردهای مقدماتی در اطراف قشم و تنگه هرمز تراکم مرجان ها و تنوع جانوری وابسته به آن در خلیج فارس بسیار زیاد است.
با توجه به جریانات جزر و مدی در خلیج فارس، یکی از اکوسیستم های مهم که در اطراف جزیره قشم قابل مشاهده و دسترسی است منطقه جزر و مدی است.تنوع زیستی و فراوانی گونه ای در مناطق جزر و مدی وابسته به ساختار و نوع بستر دارد و به دلیل غنای گونه ای و زیستگاهی منطقه جزر و مدی جزیره قشم و همچنین سهولت دسترسی، این منطقه یکی از مناطق مورد علاقه بازدید برای گردشگران داخلی و خارجی است.
ارسال به دوست